Pomoc koordynatora jest nieoceniona

Z dniem 20 maja 2023 roku na mocy Ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej każdy pacjent onkologiczny będzie miał swojego opiekuna, który poprowadzi przez meandry systemu opieki zdrowotnej. W chwili otrzymania karty DILO 9 - diagnostyka i leczenie onkologiczne potocznie nazywana zieloną kartą (wprowadzona 1 stycznia 2015 roku - red.) - wprowadzono koordynatora. Nie było to jednak do końca respektowane, a koordynator nie miał do końca sprecyzowanego zakresu obowiązków. Opiekun to nikt inny jak koordynator opieki onkologicznej nadzorujący proces leczenia.

— Kim jest koordynator?
— Koordynator to osoba koordynująca jakieś działania. W opiece zdrowia to osoba, która odpowiada za koordynację leczenia onkologicznego. Dobry koordynator powinien wykazywać się bardzo dużym zaangażowaniem w pracę, odpowiedzialnością, znajomością przepisów, zagadnień medycznych. Osoba pełniącą tę funkcję powinna cechować się wysoką kulturą osobistą, empatią. Ale też asertywnością, umiejętnością rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie ze stresem. Koordynator to osoba, która czuwa nad procesem zintegrowanej opieki nad pacjentem onkologicznym. Koordynator zabezpiecza interes zdrowotny powierzonych pacjentów.

— Dlaczego koordynator jest ważny w obszarze leczenia onkologicznego?
— Skuteczne leczenie onkologiczne w naszym kraju zależy nie tylko od samego leczenia, ale także od poruszania się w skomplikowanym systemie ochrony zdrowia. Jest to trudne, zwłaszcza dla osób samotnych, starszych, z mniejszych miejscowości. Takie osoby mają duży problem, nie radzą sobie w instytucjach ochrony zdrowia, z przejściem z jednego etapu opieki do kolejnego. Szczególnie wtedy, kiedy diagnoza zabrzmi w uszach "rak". U pacjentów onkologicznych jest to kluczowe, ponieważ brak koordynacji diagnostyka- leczenie może być problemem. W rokowaniu chorego decyduje stopień zaawansowania choroby w chwili jej zdiagnozowania i wczesne podjęcie leczenia, co daje szanse na wyleczenie i szczęśliwe życie. W drodze do przejścia: diagnostyka – leczenie ma pomóc koordynator. Taka jest intencja twórców pakietu onkologicznego. Można już zaobserwować, że dzięki interwencji koordynatorów, leczenie przebiega sprawniej, gdyż koordynatorzy załatwiają wiele spraw, z którymi trudno byłoby pacjentowi samodzielnie sobie poradzić. Nie mówię tu, że by sobie nie poradził. Ale czas działałby na niekorzyść pacjenta.

— Miejsce koordynatora w systemie opieki onkologicznej.
— W Polsce już w 2015 roku została wprowadzona funkcja koordynatora leczenia onkologicznego. Po prawie 8 latach rola koordynatora zdecydowanie wzrosła. Pacjenci to dostrzegają. W takich placówkach jak Nu- Med Centrum Radioterapii i Usprawniania w Elblągu, które posiada swoje Poradnie Onkologiczne w Ostródzie, Iławie oraz Działdowie, jak i w wielu innych dużych placówkach leczenia onkologicznego, koordynator koordynuje plan leczenia pacjenta, dba o kompleksowość dokumentacji, udziela pacjentowi wszystkich niezbędnych informacji i wyjaśnień. Dobrze jest, że koordynator jest już na etapie diagnostyki onkologicznej, gdyż jest to pierwszy i bardzo trudny etap drogi dla pacjenta onkologicznego. W tym momencie nieoceniona jest pomoc koordynatora. Należy zwrócić uwagę, że koordynator nie tylko pomaga pacjentowi ale również odciąża pozostały personel medyczny, zwłaszcza organizacyjny i administracyjny.

— Jakie zadania powinien wykonywać koordynator?
— Nadrzędnym zadaniem koordynatora leczenia onkologicznego jest koordynacja indywidualnego leczenia onkologicznego i udzielanie wszechstronnego wsparcia pacjentom. Do podstawowych obowiązków należy realizacja planu leczenia onkologicznego, który jest ustalony przez wielodyscyplinarny zespół terapeutyczny, udzielanie pacjentowi informacji o kolejnych etapach leczenia określonego w harmonogramie. Bardzo ważne jest wspieranie pacjenta informacyjnie i organizacyjnie, czuwanie nad kompletnością dokumentacji medycznej. Koordynator sprawuje opiekę nad pacjentem od podejrzenia nowotworu oraz od diagnozy. Pomaga przejść proces leczenia.
Sumując, należy stwierdzić, że dla kompleksowej opieki onkologicznej konieczne jest umocnienie roli koordynatora. Koordynację trzeba przypisać konkretnej osobie, ponieważ skuteczne leczenie onkologiczne to nie tylko terapia, ale również poruszanie się w bardzo skomplikowanym systemie ochrony zdrowia już nie opieki zdrowotnej. Koordynator onkologiczny empatyczny, wykwalifikowany jest w tym zakresie niezbędny. Dla chorych bardzo istotne jest, aby był sumienny i cechował się powołaniem w niesieniu pomocy. Chorym na raka często potrzeba jest osoba, która odbierze telefon i udzieli wsparcia.
Rozmawiała
Ewa Wawrzonkowska,
prezes Ostródzkiego Towarzystwa "Amazonki"