Feliks Walichnowski jeden z pierwszych kolejarzy

2021-03-30 15:05:16(ost. akt: 2021-03-30 15:25:55)
Feliks Walichnowski z Tadeuszem Peterem podczas jednej z wizyt w Ostródzie

Feliks Walichnowski z Tadeuszem Peterem podczas jednej z wizyt w Ostródzie

Autor zdjęcia: Arch. F. Walichnowskiego

Był wśród pierwszych kolejarzy, którzy po drugiej wojnie światowej, dokładnie 76 lat temu, 30 marca 1945 roku, przyjechali do Ostródy. Miał wówczas zaledwie 16 lat.
Feliks Walichnowski przyjechał do Ostródy w dniu 30 marca 1945 roku w wigilię Świąt Wielkanocnych w grupie 98 kolejarzy, którzy przybyli z Warszawy, Pruszkowa i Piaseczna w celu uruchomienia Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Ostródzie.

Po krótkiej odprawie udali się do Kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, ale budynek był zamknięty. Klucze posiadały zakonnice, które jednak bez decyzji komendanta wojennego nie chciały świątyni otworzyć. Po przybyciu oficera wysłanego przez komendanta wojennego Konstantinowa, kolejarze weszli do świątyni i jeden z nich zagrał na organach. Wszyscy się pomodlili i udali się na obecną ulicę Jaracza, gdzie wyznaczono im miejsce pobytu.

Rosjanie na dwa dni wpuścili ich do zakładu, który był kompletny i gotowy do rozruchu. Jednak po dwóch dniach kolejarzy usunięto i rozpoczęła się wywózka urządzeń. Rosjanie twierdzili, że odbywa się to w ramach kontrybucji wojennej. Po miesiącu kolejarze mogli wrócić na zakład, ale był on już ogołocony z najważniejszych maszyn. Całą pracę musieli wykonać od podstaw. W drodze poszukiwań w okolicznych majątkach zdołali zgromadzić tyle urządzeń, że zakład uruchomili.

Pierwsi kolejarze brali też udział w pracach na rzecz miasta: pomogli w uruchomieniu wodociągów, kanalizacji, miejskiej gazowni i wielu innych zakładów, które po wojnie nie działały. Starosta Stefan Cendrowski, który przybył do miasta w dniu 26 maja 1945 roku, przejął władzę od Rosjan (zachował się protokół z przekazania władzy – jest w Muzeum w Ostródzie). Odradzające się życie polskie w mieście w znacznym stopniu zależało od kolejarzy. Przy wagonówce powstał też pierwszy powojenny klub piłki nożnej „Kolejarz” założony przez Jana Masztalera, a kolejarze aktywnie uczestniczyli także w życiu administracyjnym powiatu.

Po kilku latach Zboromirski został scenografem Teatru Stefana Jaracza w Olsztynie. Natomiast Feliks Walichnowski po czterech latach pracy w wagonówce został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej w Olsztynie i tam już pozostał. W Warszawie skończył studia magisterskie i doktoryzował się z socjologii. Był przez 10 lat redaktorem naczelnym „Panoramy Północy”, wykładowcą socjologii na Uniwersytecie Warmińsko – Mazurskim. Jest znanym publicystą, dziennikarzem i pisarzem.
Opr. Tadeusz Peter

Źródło: Gazeta Olsztyńska

2001-2024 © Gazeta Olsztyńska, Wszelkie prawa zastrzeżone, Galindia Sp. z o. o., 10-364 Olsztyn, ul. Tracka 5